สหรัฐฯ กำลังสอบสวน ถุงลมปลอม จากจีน ! หลังมีผู้เสียชีวิตแล้ว 5 ราย ถูกกว่าแท้ 10 เท่า
ถุงลมนิรภัยปลอม! สหรัฐฯ เปิดการสอบสวนครั้งใหญ่ หลังมีผู้เสียชีวิตแล้ว 5 ราย
จุดเริ่มต้นของปัญหา
ถุงลมนิรภัย (Airbag) ถือเป็นหนึ่งในระบบความปลอดภัยที่สำคัญที่สุดในรถยนต์ยุคใหม่ หน้าที่ของมันคือช่วยลดแรงกระแทกระหว่างผู้โดยสารกับอุปกรณ์ภายในรถ เช่น พวงมาลัย คอนโซล หรือกระจกหน้า แต่ล่าสุด กลับมีการเปิดโปงว่ามี ถุงลมปลอมและชิ้นส่วนไม่ได้มาตรฐาน แอบเล็ดลอดเข้าสู่ตลาดอเมริกา และถูกนำไปติดตั้งในรถยนต์บางคันโดยไม่รู้ตัว
สำนักงานความปลอดภัยการจราจรบนทางหลวงแห่งชาติสหรัฐฯ (NHTSA) ได้ประกาศเปิดการสอบสวนอย่างเป็นทางการ หลังตรวจพบความเชื่อมโยงกับอุบัติเหตุ 7 ครั้ง และมีผู้เสียชีวิตแล้วอย่างน้อย 5 ราย โดยทั้งหมดเกิดจากเครื่องเพิ่มแรงดันถุงลม (airbag inflator) ที่บกพร่อง
ต้นตอจากจีน – บริษัท DTN Airbag
หน่วยงานสอบสวนพบว่าชิ้นส่วนเหล่านี้มีความเชื่อมโยงกับบริษัท Jilin Province Detiannuo Safety Technology หรือชื่อย่อ DTN Airbag จากจีน โดยมีข้อกล่าวหาว่า inflator ของ DTN ใช้สารเคมีที่ไม่เสถียร เมื่อตัวถุงลมทำงาน สารเคมีดังกล่าวอาจเกิดการลุกไหม้รุนแรง ทำให้ถุงลมพองตัว “แบบไร้การควบคุม” จนกลายเป็นอันตรายร้ายแรงยิ่งกว่าการชน
ปัญหาที่ซ่อนอยู่คือ ชิ้นส่วนของ DTN มักเป็นของปลอมที่เลียนแบบสินค้าจริง ทั้งรูปร่าง บาร์โค้ด และบรรจุภัณฑ์ ทำให้หลายอู่ซ่อมหรือผู้ประกอบการนำเข้าโดยไม่รู้ตัว จุดดึงดูดหลักคือ ราคาถูกกว่าสินค้าจริงถึง 10 เท่า บางครั้งซื้อได้ในราคาเพียงไม่กี่สิบดอลลาร์ต่อชิ้น
ความสูญเสียที่เกิดขึ้นจริง
หนึ่งในคดีที่ทำให้สังคมสหรัฐฯ ตื่นตัวคือการเสียชีวิตของ Destiny Byassee หญิงสาววัยเพียง 22 ปี และเป็นคุณแม่ลูกหนึ่ง เธอประสบอุบัติเหตุรถ Chevrolet Malibu ปี 2020 ชนที่ความเร็วเพียง 30 ไมล์ต่อชั่วโมง (ราว 48 กม./ชม.) ซึ่งปกติถุงลมควรช่วยชีวิตได้ แต่กลับมีการติดตั้ง inflator ของ DTN ที่ไม่ผ่านมาตรฐาน
แทนที่ถุงลมจะกางออกปกติ มันกลับระเบิด “เหมือนระเบิดมือ” เศษโลหะและพลาสติกกระเด็นใส่ลำคอของเธอจนเสียชีวิตทันที กรณีนี้จึงกลายเป็นคดีตัวอย่างที่ครอบครัวผู้ตายยื่นฟ้องต่อศาลในฟลอริดา และดึงดูดความสนใจของสื่อทั่วประเทศ
คำเตือนจากรัฐบาลสหรัฐฯ
ฌอน ดัฟฟี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคมสหรัฐฯ ได้ออกแถลงการณ์อย่างแข็งกร้าว
“ใครก็ตามที่นำเข้าหรือใช้ชิ้นส่วนถุงลมปลอมจากจีนเหล่านี้ ไม่เพียงทำให้ครอบครัวชาวอเมริกันตกอยู่ในอันตราย แต่ยังเป็นการกระทำผิดกฎหมายร้ายแรง”
เขาเรียกร้องให้ทั้งอู่ซ่อม ผู้แทนจำหน่าย และผู้นำเข้า ระมัดระวังในการตรวจสอบชิ้นส่วนที่ใช้ในงานซ่อมรถยนต์ โดยย้ำว่าปัญหานี้เป็น ภัยโดยตรงต่อสาธารณะ
มุมมองจากอุตสาหกรรมรถยนต์
บ็อบ สจ๊วต ประธาน Automotive Anti-Counterfeiting Council (A2C2) และผู้จัดการด้านการปกป้องแบรนด์ของ General Motors ให้ความเห็นว่า
-
ของปลอมเหล่านี้ถูกสร้างขึ้นจาก วัสดุคุณภาพต่ำ
-
ไม่มีการทดสอบความปลอดภัยเหมือนชิ้นส่วนแท้
-
แม้จะดูเหมือนจริง แต่ขาดมาตรฐานการออกแบบด้านวิศวกรรม
กล่าวง่าย ๆ คือ ราคาถูก แต่เสี่ยงชีวิต
ความคล้ายกับกรณี Takata
คดีนี้ทำให้หลายคนหวนกลับไปนึกถึงกรณี Takata Airbag ที่เคยสร้างความสั่นสะเทือนทั้งโลกยานยนต์เมื่อหลายปีก่อน Takata ใช้สารเคมีที่เสื่อมสภาพได้ง่ายจนทำให้ถุงลมระเบิดรุนแรง เกิดการเรียกคืนรถยนต์กว่า 100 ล้านคันทั่วโลก และนำไปสู่การล้มละลายของบริษัท
กรณี DTN จึงยิ่งตอกย้ำว่า หากไม่ควบคุมและตรวจสอบอย่างเข้มงวด อาจเกิด “โศกนาฏกรรมซ้ำรอย” อีกครั้ง
ความไม่ชัดเจน – มีกี่คันที่ถูกติดตั้งไปแล้ว?
ขณะนี้ยังไม่มีตัวเลขชัดเจนว่าในสหรัฐฯ มีรถยนต์กี่คันที่ถูกติดตั้ง inflator ปลอมจาก DTN ไปแล้ว แต่ NHTSA ยอมรับว่าเป็นไปได้ที่มีจำนวน “นับไม่ถ้วน” เพราะสินค้าปลอมมักเล็ดลอดผ่านการนำเข้าที่ไม่เป็นทางการ
ฝั่ง DTN เองออกแถลงการณ์ปฏิเสธ โดยอ้างว่า ไม่ได้ขายสินค้าในสหรัฐฯ และสินค้าของตนถูก “ห้ามจำหน่าย” อยู่แล้ว
บทสรุป – บทเรียนเพื่อทุกประเทศ
แม้คดีนี้จะเกิดขึ้นในสหรัฐฯ แต่บทเรียนสะท้อนมายังหลายประเทศทั่วโลก รวมถึงไทย เพราะ การซ่อมรถด้วยอะไหล่ราคาถูกที่ไม่ได้มาตรฐาน อาจนำไปสู่ความสูญเสียที่ใหญ่หลวงเกินกว่าคิด
สิ่งที่ควรเกิดขึ้นคือ
-
การเข้มงวดตรวจสอบอะไหล่นำเข้า
-
การให้ความรู้แก่ผู้บริโภค ว่าไม่ควรเลือกซ่อมรถเพียงเพราะราคาถูก
-
การบังคับใช้อย่างจริงจัง ต่อผู้ลักลอบจำหน่ายสินค้าปลอม
ท้ายที่สุด ถุงลมนิรภัยถูกออกแบบมาเพื่อ “ช่วยชีวิต” แต่ถ้ามันถูกทำปลอม มันก็พร้อมจะกลายเป็น “อาวุธที่พรากชีวิต” ได้เช่นกัน
