เกิดอะไรขึ้น ทำไมโฆษณา GR Yaris ถึงถูก “ดึงออกจากทีวี”

โฆษณาทีวีของ Toyota GR Yaris ในออสเตรเลียถูกสั่งยุติการออกอากาศ หลังมีการร้องเรียนว่า “ภาพการขับขี่” ในโฆษณาสื่อไปในทางเร้าให้ขับเร็ว/สไลด์/ทำท่าทางเสี่ยง ซึ่งหน่วยงานกำกับมองว่า หากทำบนถนนสาธารณะจริง ย่อมมีโอกาสเข้าข่ายฝ่าฝืนกฎหมายจราจรของรัฐหรือเขตปกครองต่าง ๆ ในประเทศนั้น ๆ

การพิจารณาอ้างอิงแนวปฏิบัติ/จรรยาบรรณโฆษณายานยนต์ที่ใช้อยู่ในออสเตรเลีย (เช่นประเด็น “Unsafe driving”) ซึ่งมักตีความเข้มงวด โดยเฉพาะโฆษณาที่ทำให้ผู้ชมรู้สึกว่า “พฤติกรรมเสี่ยง” เป็นเรื่องเท่หรือทำตามได้ในชีวิตจริง

เล่าเนื้อหาโฆษณาแบบเข้าใจง่าย “เบอร์เกอร์รัน” ที่ดันไปไกลเกินมาตรฐาน

ตัวเรื่องเกิดในฉากชนบท/ออสเตรเลียเอาต์แบ็ก คนขับแต่งชุดแนวแรลลี่ สวมหมวกกันน็อก ขับ GR Yaris เข้าไปสั่งอาหารที่ร้านสมมติชื่อ “Up’n Down Burgers” ก่อนจะนำรถไปขับแบบสนุกมือบนทางลูกรัง และมีช็อตกระโดด (jump) ระหว่างรับอาหาร

หลังจากนั้น โฆษณายังพาไปฉากพื้นเปียกฝนที่เอื้อให้รถ “ไถล/สไลด์” ได้ง่าย มีช่วงโชว์ระบบขับสี่ GR-Four และปิดท้ายด้วยท่าทางที่หน่วยงานกำกับมองว่า “ดูอันตราย” เช่นการยกสองล้อช่วงสั้น ๆ และการหยุดรถแบบหันข้างใกล้รถรุ่นอื่นในตระกูล GR

อะไรเข้าข่าย “ขับขี่อันตราย” ในสายตาหน่วยงานกำกับ

สาระสำคัญของคำวินิจฉัยคือ “ภาพการขับขี่” ในโฆษณาถูกตีความว่าทำให้เกิดการยอมรับ/ยกย่องพฤติกรรมที่เสี่ยง หากเกิดบนถนนสาธารณะจริงมีโอกาสผิดกฎหมายได้สูง ไม่ว่าจะเป็นการใช้ความเร็ว/การสไลด์บนพื้นผิวสาธารณะ/การกระโดด/หรือการควบคุมรถในลักษณะผาดโผน :contentReference[oaicite:3]{index=3}

ประเด็นนี้สำคัญ: ต่อให้โฆษณาถ่ายทำในพื้นที่ปิดหรือมีสตั๊นท์มืออาชีพ แต่หาก “ภาพรวมการเล่าเรื่อง” ทำให้ผู้ชมรู้สึกว่าเป็นพฤติกรรมที่ควรทำตาม หน่วยงานกำกับก็อาจตีความว่าเข้าข่ายขาดความรับผิดชอบต่อสังคม

Toyota โต้แย้งอย่างไร: “แฟนตาซี-แรลลี่สไตล์” และทำโดยมืออาชีพ

Toyota ให้เหตุผลว่าโฆษณาถูกออกแบบให้ “เหนือจริง” คล้ายงานเล่าเรื่องเชิงแฟนตาซี (fantastical/unrealistic) เพื่อสื่ออารมณ์ของรถสายมอเตอร์สปอร์ต และเป็นการขับโดยมืออาชีพบนเส้นทางปิดภายใต้การควบคุม ไม่ได้ต้องการชักชวนให้ผู้ชมขับรถประมาทในชีวิตจริง

อย่างไรก็ตาม Toyota Australia ระบุว่าจะยุติโฆษณาชิ้นดังกล่าวจากการออกอากาศระหว่าง “ปรับแก้ให้เป็นไปตามข้อกำหนด”

หมายเหตุ: แม้โฆษณาถูกถอดจากทีวี แต่ยังมีรายงานว่ายังพบได้บนแพลตฟอร์มออนไลน์บางแห่ง (เช่น YouTube)

ไม่ใช่ครั้งแรก: ย้อนรอย “เคสปี 2021” ที่ GR Yaris ก็เคยโดนมาแล้ว

ก่อนหน้านี้ในปี 2021 โฆษณา GR Yaris สำหรับออสเตรเลียเคยเป็นประเด็นเช่นกัน โดยสื่อหลายแห่งรายงานว่ามีฉากที่ถูกมองว่าเป็นการ “โชว์ล้อหมุน/ดริฟต์สั้น ๆ” จนทำให้หน่วยงานกำกับสั่งให้ถอดหรือแก้ไข ด้วยเหตุผลแนวเดียวกันคืออาจสื่อถึงการขับขี่ไม่ปลอดภั

กรณีซ้ำรอยสะท้อนว่า “มาตรฐานการโฆษณารถแรง” ในบางประเทศเข้มมากขึ้นเรื่อย ๆ และการทำแคมเปญให้ดูเร้าใจโดยไม่แตะเส้นเสี่ยง กลายเป็นโจทย์ยากสำหรับผู้ผลิต

ภาพใหญ่ ปัญหานี้ไม่ได้เกิดแค่ออสเตรเลีย

นอกจากประเด็นด้านความปลอดภัย บางประเทศยังเข้มในมิติ “ความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อม” ด้วย ตัวอย่างที่ถูกพูดถึงบ่อยคือปี 2023 หน่วยงานกำกับโฆษณาในสหราชอาณาจักร (ASA) มีคำตัดสินเกี่ยวกับโฆษณา Toyota ที่สื่อว่าใช้รถในธรรมชาติ/ออฟโรดโดยไม่คำนึงผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และมองว่าเข้าข่ายขาดความรับผิดชอบต่อสังคม

เมื่อเอาสองกรณีมาเทียบกัน จะเห็นทิศทางเดียวกันคือ “โฆษณารถ” ถูกคาดหวังให้รับผิดชอบมากกว่าเดิม ทั้งด้านความปลอดภัยบนถนนและความรับผิดชอบต่อสังคม/สิ่งแวดล้อม

วิเคราะห์: ทำไมโฆษณารถสมรรถนะสูงถึงเสี่ยงโดนร้องเรียนง่ายขึ้น

• เส้นแบ่งระหว่าง “มอเตอร์สปอร์ต” กับ “ถนนจริง” บางลง: ต่อให้บอกว่าเป็นสนามปิด แต่ภาพที่ “เหมือนถนนจริง” ทำให้ผู้ชมเชื่อมโยงได้ง่าย
• การเล่าเรื่องแบบไลฟ์สไตล์: ยิ่งผูกเข้ากับกิจกรรมปกติ (เช่นไปซื้ออาหาร) ยิ่งเสี่ยงถูกตีความว่า “ทำตามได้”
• การกำกับดูแลเชิงสังคมเข้มขึ้น: โฆษณาไม่ได้ถูกตรวจแค่ “จริง/ไม่จริง” แต่ถูกดูว่า “กระตุ้นพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมหรือไม่”
• ยุคโซเชียลร้องเรียนไว: คลิปสั้น ๆ ที่ดูเท่ อาจถูกตัดบางช่วงไปแชร์ต่อจนความหมายเปลี่ยน และกลายเป็นหลักฐานให้ร้องเรียน

บทเรียนสำหรับแบรนด์: “โชว์สมรรถนะ” ยังทำได้ แต่ต้องทำให้ถูกวิธี

1. เน้นบริบทสนามแข่งให้ชัด (เช่นใส่ภาพแทร็ก/ธง/เจ้าหน้าที่/กรวย/รั้วสนาม) มากกว่าฉากที่คล้ายถนนสาธารณะ
2. หลีกเลี่ยงภาพผาดโผนที่คนทำตามได้ เช่นกระโดดรถ สไลด์ใกล้คน/รถคันอื่น หรือการยกสองล้อ
3. สื่อสาร “ความรับผิดชอบ” ควบคู่ เช่น “ถ่ายทำในสนามปิด โดยผู้เชี่ยวชาญ” ให้เห็นเด่นชัด และไม่ใช่แค่ตัวหนังสือเล็ก ๆ
4. เล่าเรื่องด้วยเทคโนโลยีแทนพฤติกรรมเสี่ยง เช่นระบบขับสี่ การยึดเกาะ การเบรก การควบคุมเสถียรภาพ

FAQ: คำถามที่คนอ่านน่าจะอยากรู้

โฆษณาถูกแบน “ทุกช่องทาง” ไหม

ตามรายงานหลักคือถูกยุติการออกอากาศทางทีวีในออสเตรเลีย ขณะที่บนแพลตฟอร์มออนไลน์บางแห่งยังพบได้

Toyota ยอมรับผิดหรือไม่

Toyota Australia ระบุว่ารับทราบคำตัดสิน และยุติโฆษณาชิ้นปัจจุบันระหว่างปรับแก้ให้เป็นไปตามข้อกำหนด

ทำไมประเทศอย่างออสเตรเลียถึงเข้มกับโฆษณารถแรง

แนวโน้มคือหน่วยงานกำกับพิจารณาว่าโฆษณาไม่ควรทำให้พฤติกรรมเสี่ยงดู “ยอมรับได้” เพราะอาจนำไปสู่การเลียนแบบในชีวิตจริง โดยเฉพาะเมื่อภาพการขับขี่ดูเหมือนถนนจริง