ดีลยุติคดี: 149.67 ล้านดอลลาร์ คิดเป็นเงินไทยเท่าไร?

ตามเงื่อนไขข้อตกลงยอมความ Mercedes จะจ่ายเงินรวม 149,673,750 ดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งเมื่อคำนวณตามอัตรา 1 ดอลลาร์ = 31.15 บาท จะเท่ากับประมาณ 4,662,836,313 บาท (ประมาณ 4.66 พันล้านบาท)

การจัดสรรเงินหลัก ๆ แบ่งออกเป็น 2 ก้อน:

• 120,000,000 ดอลลาร์ สำหรับรัฐต่าง ๆ เพื่อใช้ “ป้องกัน ลด และบรรเทามลพิษทางอากาศ” คิดเป็นเงินไทยราว 3,738,000,000 บาท
• 29,673,750 ดอลลาร์ เป็นค่าปรับที่ “ระงับชั่วคราว” คิดเป็นเงินไทยราว 924,836,313 บาท

หมายเหตุ: ค่าปรับส่วนที่ถูกระงับชั่วคราวนี้ จะถูกผูกกับเงื่อนไขด้านการแก้ไขรถ/ซื้อคืน/นำออกจากตลาด โดยบริษัทจะได้รับ “เครดิต” เมื่อดำเนินการกับรถที่เกี่ยวข้องได้ตามเกณฑ์ที่กำหนด

แก่นของข้อกล่าวหา: ซอฟต์แวร์ลับลดค่ามลพิษ “เฉพาะตอนทดสอบ”

แกนกลางของคดีคือข้อกล่าวหาว่า Mercedes ติดตั้งซอฟต์แวร์ที่ไม่เปิดเผยในรถดีเซลจำนวนมาก เพื่อทำให้ค่าการปล่อยมลพิษ “ดูต่ำลง” ในช่วงทดสอบของหน่วยงานรัฐ แต่ในสภาพการขับขี่จริง รถกลับปล่อยไอเสียเกินมาตรฐานอย่างหนัก โดยมีการอ้างว่าบางกรณีสูงถึง 30–40 เท่าของค่ากฎหมายกำหนด

นอกจากประเด็นทางเทคนิค รัฐต่าง ๆ ยังระบุว่า ผู้บริโภคอาจถูกชักจูงด้วยการสื่อสารการตลาดที่ทำให้เข้าใจว่ารถดีเซลเหล่านี้ “สะอาด” “เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม” หรือ “ปล่อยมลพิษต่ำ” ทั้งที่ผลใช้งานจริงไม่เป็นไปตามนั้น

โปรแกรมจ่ายเงินลูกค้า: 2,000 ดอลลาร์/คัน เป็นเงินไทยเท่าไร?

หนึ่งในไฮไลต์สำคัญของดีล คือการ “จูงใจให้เจ้าของรถเข้ารับการแก้ไขระบบไอเสียที่ได้รับการรับรอง” โดย Mercedes ต้องเสนอเงินชดเชย 2,000 ดอลลาร์สหรัฐต่อคัน ซึ่งคิดเป็นเงินไทยประมาณ 62,300 บาทต่อคัน

ผู้มีสิทธิ์ต้องยื่นคำร้องภายในวันที่ 30 กันยายน 2026 และผู้ผลิตจะจัดส่งเอกสารชี้แจงรายละเอียดโปรแกรมให้เจ้าของรถทางไปรษณีย์ เพื่ออธิบายขั้นตอน เงื่อนไข และช่องทางเคลมอย่างเป็นทางการ

เครดิต 750 ดอลลาร์/คัน: กลไก “ลดค่าปรับ” หากแก้ไข/ซื้อคืน/นำรถออกจากตลาด

ข้อตกลงยังระบุ “กลไกเครดิต” ที่เชื่อมกับค่าปรับส่วนหนึ่ง โดย Mercedes จะได้รับเครดิต 750 ดอลลาร์ ต่อรถ 1 คัน ที่เข้าเกณฑ์ “ซ่อมแก้ไข” “ซื้อคืน” หรือ “นำออกจากตลาด” ซึ่งหากตีเป็นเงินบาทไทยจะอยู่ที่ประมาณ 23,362.50 บาทต่อคัน

แนวคิดของกลไกนี้คือ ยิ่งบริษัททำให้จำนวนรถที่มีปัญหา “ถูกจัดการ” ได้มากเท่าไร ภาระค่าปรับที่ถูกระงับไว้บางส่วนก็ยิ่งถูกหักล้างตามเกณฑ์มากขึ้นเท่านั้น

ข้อห้ามและเงื่อนไขหลังดีล: ห้ามขาย/เช่าดีเซลที่มีระบบโกง และห้ามโฆษณาเกินจริง

นอกเหนือจากเรื่องเงินชดเชยและค่าปรับ ดีลนี้ยังวาง “กรอบพฤติกรรม” ให้ Mercedes ต้องปฏิบัติตาม เช่น

• ถูกห้ามขายหรือให้เช่ารถดีเซลที่ติดตั้งอุปกรณ์/ซอฟต์แวร์โกงมลพิษที่ผิดกฎหมาย
• ถูกห้ามให้ข้อมูลที่ทำให้เข้าใจผิดเกี่ยวกับสมรรถนะการปล่อยมลพิษ
• ถูกห้ามกล่าวอ้างว่ารถดีเซล “สะอาด” หรือ “ปล่อยมลพิษต่ำ” หากไม่มีหลักฐานรองรับและพิสูจน์ได้
• ต้องรายงานความคืบหน้าการซ่อมแก้ไขรถที่เกี่ยวข้องอย่างสม่ำเสมอ

ในเชิงภาพรวม เงื่อนไขลักษณะนี้มีเป้าหมายชัดเจนคือ “ลดช่องว่างระหว่างผลทดสอบในห้องแล็บกับผลใช้งานจริง” และบีบให้การสื่อสารทางการตลาดต้องสะท้อนข้อเท็จจริงเชิงเทคนิคมากขึ้น

รุ่นรถที่ถูกพาดพิง: ครอบคลุมหลายตระกูล รวมถึง Sprinter

ในเอกสารคำสั่งยอมความ มีการระบุรายชื่อรุ่นที่ถูกกล่าวหาว่ามีระบบลักษณะ “defeat device” ครอบคลุมตั้งแต่ซีดานหรูไปจนถึง SUV หลายไลน์อัป และรถตู้เชิงพาณิชย์ โดยตัวอย่างที่ถูกกล่าวถึง ได้แก่

• E250 (2014–2016)
• E350 (2011–2013, 2014–2016)
• GL320 (2009), GL350 (2010–2016)
• GLE300d (2016), GLE350d (2016)
• GLK250 (2013–2015)
• ML250 (2015), ML320 (2009), ML350 (2010–2014)
• R320 (2009), R350 (2010–2012)
• S350 (2012–2013)
• Mercedes/Freightliner Sprinter 4 สูบ (2014–2016)
• Mercedes/Freightliner Sprinter 6 สูบ (2010–2016)

มุมวิเคราะห์: ทำไม “ดีเซลเกต” ยังเป็นแรงสั่นสะเทือนต่อแบรนด์

แม้ตลาดรถดีเซลในหลายประเทศจะเริ่มหดตัวเมื่อเทียบกับช่วงพีค แต่ “ดีเซลเกต” ยังเป็นประเด็นที่สร้างแรงกระเพื่อมต่อแบรนด์ใน 3 มิติหลัก

1. ความเชื่อมั่นผู้บริโภค: เมื่อคำว่า “สะอาด/เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม” ถูกตั้งคำถาม ผู้บริโภคจะเข้มงวดกับความโปร่งใสทางเทคนิคมากขึ้น
2. ต้นทุนการปฏิบัติตามกฎ (Compliance Cost): ทั้งค่าปรับ การซื้อคืน การซ่อมแก้ไข และต้นทุนการรายงาน/ตรวจสอบ เพิ่มภาระทางการเงินและทรัพยากรองค์กร
3. มาตรฐานการสื่อสารการตลาด: การอ้าง “low emissions” หรือ “clean diesel” จะถูกจับตามองหนักขึ้น และต้องมีหลักฐานรองรับแบบตรวจสอบได้

สุดท้ายแล้ว ดีลนี้ไม่ใช่แค่ “จ่ายเงินจบ” แต่คือการกำหนดกรอบที่ทำให้ผู้ผลิตต้องพิสูจน์คำโฆษณาด้านสิ่งแวดล้อมให้ได้จริงทั้งในสนามทดสอบและบนถนน

สรุปท้ายบทความ

ข้อตกลงยอมความครั้งนี้ทำให้ Mercedes ต้องจ่ายรวมราว 4.66 พันล้านบาท (ตามอัตรา 31.15 บาท/ดอลลาร์) พร้อมตั้งโปรแกรมจ่าย ประมาณ 62,300 บาท ให้เจ้าของรถที่เข้ารับการแก้ไขระบบไอเสีย และกำหนดเงื่อนไขเชิงกำกับการขาย/การสื่อสารการตลาดที่เข้มขึ้น เพื่อปิดช่องโหว่ “ผลทดสอบสวย แต่ใช้งานจริงไม่ผ่าน” ที่เคยสร้างแรงกระแทกต่ออุตสาหกรรมดีเซลทั่วโลก