ทำไม TOYOTA ต้องซื้อ โตโยต้า อินดัสทรีส์ ด้วยมูลค่าสูงถึง 851,000 ล้านบาท

โตเกียว 3 มิถุนายน (รอยเตอร์) – โตโยต้า ประกาศว่าจะทำการซื้อกิจการบริษัทซัพพลายเออร์ในกลุ่มให้เป็นบริษัทที่ไม่ได้จดทะเบียนในตลาดหุ้น ด้วยมูลค่ากว่า 26 พันล้านดอลลาร์ ตามรายงานของทั้งสองบริษัทเมื่อวันพฤหัสบดี ซึ่งถือเป็นการปรับเปลี่ยนครั้งสำคัญของบริษัทที่สำคัญที่สุดของญี่ปุ่น และแสดงให้เห็นถึงอิทธิพลที่ยังคงแข็งแกร่งของตระกูลผู้ก่อตั้งโตโยดะ

บริษัทอสังหาริมทรัพย์ที่ไม่ได้จดทะเบียนในตลาดหุ้น ภายใต้การนำของประธานบริษัทโตโยต้า อากิโอะ โตโยดะ จะยื่นข้อเสนอเป็นเงิน 3.7 ล้านล้านเยน (ประมาณ 851,000 ล้านบาท) เพื่อซื้อกิจการโตโยต้า อินดัสทรีส์  ซึ่งเป็นผู้ผลิตรถโฟล์คลิฟท์ เครื่องยนต์ แบตเตอรี่ และคอนเวอร์เตอร์ ออกจากตลาดหุ้น

แม้การทำดีลครั้งนี้จะเป็นที่คาดหมายกันมานานแล้ว แต่ราคาที่เสนออาจทำให้หลายคนตกใจ เนื่องจากบริษัทอสังหาริมทรัพย์ โตโยต้า ฟูโดซัง เสนอราคาหุ้นละ 16,300 เยน ต่ำกว่าราคาปิดล่าสุดของหุ้นที่ 18,400 เยน

รายงานสื่อก่อนหน้านี้ระบุว่าดีลนี้น่าจะมีมูลค่าราว 42 พันล้านดอลลาร์ หรือเป็นราคาพรีเมียมสูงกว่าราคาข้อเสนอจริงถึง 62% แยกต่างหาก โตโยต้ายังประกาศแผนที่จะซื้อหุ้นคืนของตัวเองจากโตโยต้า อินดัสทรีส์ ด้วย

ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา บริษัทญี่ปุ่นเผชิญกับการตรวจสอบที่เข้มงวดจากหน่วยงานกำกับดูแลตลาดและนักลงทุนเกี่ยวกับการถือหุ้นไขว้กันในบริษัทในเครือและพันธมิตรทางธุรกิจ ซึ่งส่งผลให้เกิดการซื้อกิจการโดยผู้บริหาร (MBO) และการเข้าซื้อกิจการมากขึ้น หลายดีลมีจุดมุ่งหมายเพื่อปรับปรุงธรรมาภิบาลบริษัทและเพิ่มผลตอบแทนให้กับผู้ถือหุ้น

เมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมา โตโยต้าได้เปิดเผยว่า กำลังพิจารณาที่จะเข้าร่วมในการซื้อกิจการโตโยต้า อินดัสทรีส์ ซึ่งแหล่งข่าวเผยว่าจะช่วยปรับปรุงธรรมาภิบาลของกลุ่มบริษัทโตโยต้า

ข้อมูล ณ เดือนกันยายนปีที่แล้ว โตโยต้าเป็นเจ้าของหุ้นประมาณ 24% ของโตโยต้า อินดัสทรีส์ ในขณะที่โตโยต้า อินดัสทรีส์ถือหุ้นราว 9% ของโตโยต้ามอเตอร์ซึ่งเป็นผู้ผลิตรถยนต์รายใหญ่ที่สุดของโลก และถือหุ้นมากกว่า 5% ของเดนโซ่  อีกหนึ่งซัพพลายเออร์หลักและบริษัทในกลุ่มโตโยต้า

โตโยต้า อินดัสทรีส์ ซึ่งเดิมชื่อบริษัททอผ้าอัตโนมัโต๊ะ โตโยดะ ก่อตั้งในปี 1926 โดย ซากิชิ โตโยดะ เพื่อผลิตเครื่องทอผ้าอัตโนมัติ ก่อนจะมีการตั้งแผนกผลิตรถยนต์ขึ้นภายในบริษัทและแยกตัวออกมาเป็นโตโยต้า มอเตอร์ในภายหลัง

สรุปข่าวโตโยต้า อินดัสตรีส์ แปรรูปเป็นบริษัทเอกชน

• โตโยต้า ฟูโดซัง พร้อมบริษัทในกลุ่มโตโยต้า จะเข้าร่วมเสนอซื้อหุ้นโตโยต้า อินดัสตรีส์ เพื่อทำให้บริษัทกลับเป็นเอกชน
• จะจัดตั้งบริษัทโฮลดิ้งใหม่ โดยมีเงินลงทุนรวมประมาณ 180,000 ล้านเยน จากโตโยต้า ฟูโดซัง และ 700,000 ล้านเยน จากโตโยต้า มอเตอร์ในรูปแบบหุ้นบุริมสิทธิ
• บริษัทในกลุ่มโตโยต้าจะขายหุ้นโตโยต้า อินดัสตรีส์ และซื้อหุ้นกลับคืนเพื่อละลายการถือหุ้นไขว้กัน ยกเว้นโตโยต้า มอเตอร์จะลงทุนต่อในรูปแบบหุ้นบุริมสิทธิ
• โตโยต้า อินดัสตรีส์จะโฟกัสที่การพัฒนาเทคโนโลยีโลจิสติกส์ เช่น รถโฟล์คลิฟท์อัตโนมัติ และซอฟต์แวร์บริหารจัดการ เพื่อสนับสนุนการเคลื่อนย้ายสินค้าในอนาคต
• การแปรรูปครั้งนี้จะช่วยให้โตโยต้า อินดัสตรีส์ทำงานร่วมกับกลุ่มโตโยต้าได้รวดเร็วและคล่องตัวมากขึ้น
• กลุ่มโตโยต้าจะทบทวนโครงสร้างทุนและองค์กรเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงสู่บริษัทด้านการเคลื่อนที่ (Mobility Company) อย่างยั่งยืน

ทำไม TOYOTA ต้องซื้อ โตโยต้า อินดัสทรีส์

เหตุผลที่ TOYOTA MOTOR CORPORATION ต้องการซื้อกิจการ Toyota Industries Corporation (โตโยต้า อินดัสทรีส์) มีทั้งในเชิงกลยุทธ์และโครงสร้างธุรกิจ ซึ่งสามารถสรุปได้ดังนี้

1. ลดความซับซ้อนของโครงสร้างกลุ่มโตโยต้า

• กลุ่มโตโยต้ามีโครงสร้างที่ซับซ้อนมาก โดยเฉพาะการถือหุ้นไขว้ (cross-shareholding) ระหว่างบริษัทในเครือ เช่น

  • โตโยต้า อินดัสทรีส์ ถือหุ้นโตโยต้า มอเตอร์ ประมาณ 9%

  • โตโยต้า มอเตอร์ ถือหุ้นโตโยต้า อินดัสทรีส์ ประมาณ 24%

• การถือหุ้นไขว้ทำให้การตัดสินใจเชิงธุรกิจล่าช้าและตรวจสอบได้ยาก → การรวมกิจการจะช่วยให้โครงสร้างกลุ่มเรียบง่ายขึ้น และเป็นไปตามแนวทางการกำกับดูแลกิจการ (corporate governance) ที่ดี

2. รวมศูนย์เทคโนโลยีและทรัพยากร

• โตโยต้า อินดัสทรีส์ เป็นผู้ผลิตชิ้นส่วนหลัก เช่น เครื่องยนต์, คอมเพรสเซอร์แอร์รถยนต์, ระบบไฮบริด และระบบจัดการพลังงาน

• การเข้าซื้อจะทำให้โตโยต้า มอเตอร์ ควบคุมทรัพยากรและ R&D ได้อย่างเต็มที่ โดยเฉพาะในยุคเปลี่ยนผ่านสู่รถยนต์พลังงานไฟฟ้า

3. เตรียมพร้อมสู่ยุค EV และเทคโนโลยีใหม่

• โตโยต้าต้องลงทุนใน EV, ระบบขับเคลื่อนไฮบริด และแบตเตอรี่จำนวนมาก

• การเป็นเจ้าของเทคโนโลยีจากบริษัทในเครือโดยตรง จะทำให้การพัฒนาและผลิตรถยนต์ใหม่มีประสิทธิภาพและต้นทุนที่ควบคุมได้มากขึ้น

4. ปรับตัวตามกระแสโลกและนักลงทุนสถาบัน

• นักลงทุนสมัยใหม่ (โดยเฉพาะในตลาดหุ้นต่างประเทศ) เรียกร้องให้บริษัทญี่ปุ่นลดความสัมพันธ์แบบ “keiretsu” หรือกลุ่มธุรกิจแบบพึ่งพากันแบบเก่า

• การเทกโอเวอร์จะเป็นสัญญาณว่ากลุ่มโตโยต้ากำลังปรับตัวและเปิดรับแนวคิดสากล

5. เสริมอำนาจการควบคุมและความยืดหยุ่นในการบริหาร

• เมื่อตัดความสัมพันธ์แบบถือหุ้นไขว้และกลายเป็นบริษัทลูกเต็มตัว โตโยต้า มอเตอร์ จะสามารถ:

  • สั่งการโดยตรง

  • ปรับแผนผลิต, แผนลงทุน หรือกลยุทธ์ได้รวดเร็วขึ้น

  • ลดความซ้ำซ้อนของบุคลากรและการลงทุนระหว่างบริษัท

ประวัติโตโยต้า อินดัสทรีส์ (Toyota Industries Corporation)

• ก่อตั้ง: ปี 1926

• ผู้ก่อตั้ง: ซากิชิ โตโยดะ (Sakichi Toyoda)

• จุดเริ่มต้น: เริ่มต้นจากบริษัทผลิตเครื่องทอผ้าอัตโนมัติ (automatic looms) ซึ่งเป็นนวัตกรรมในยุคนั้น

• วิวัฒนาการ:

  • ภายหลังได้ขยายเข้าสู่ธุรกิจผลิตชิ้นส่วนรถยนต์ เช่น เครื่องยนต์ และระบบส่งกำลัง

  • ก่อตั้งแผนกผลิตรถยนต์ภายในบริษัท

  • ปี 1937 แผนกผลิตรถยนต์นี้ได้แยกตัวออกมาเป็นบริษัท โตโยต้า มอเตอร์ คอร์ปอเรชั่น (Toyota Motor Corporation)

• ธุรกิจหลักปัจจุบัน:

  • ผลิตรถโฟล์คลิฟท์

  • ผลิตเครื่องยนต์สำหรับรถยนต์และอุตสาหกรรม

  • ผลิตแบตเตอรี่ และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์

  • ดำเนินธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ผ่านบริษัทลูก

• ความสำคัญ: เป็นหนึ่งในบริษัทซัพพลายเออร์หลักของกลุ่มโตโยต้า และยังคงเป็นบริษัทแม่ของเทคโนโลยีพื้นฐานที่ใช้ในกลุ่มโตโยดะ